Już tradycyjnie, 22 lipca, w rocznicę rozpoczęcia przez Niemców likwidacji getta warszawskiego, przejdziemy ulicami naszego miasta w Marszu Pamięci, oddając hołd blisko 300 tysięcznej żydowskiej społeczności zamkniętej z rozkazem gubernatora dystryktu warszawskiego Ludwiga Fischera w utworzonej w sercu Warszawy dzielnicy żydowskiej.
Organizatorzy tegorocznego Marszu, w sposób szczególny dedykują go Emanuelowi Ringelblumowi, twórcy podziemnego archiwum getta warszawskiego. Marsz zakończy się na skwerze przy ul. Nowolipki, w miejscu gdzie po wojnie odnaleziono tzw. Archiwum Ringelbluma, wpisane na listę UNESCO „Pamięć Świata” jako zabytek światowego dziedzictwa, które, jest unikalnym zbiorem dokumentów stanowiących jedno z najważniejszych świadectw o Zagładzie Żydów polskich. Powstało w listopadzie 1940 r. z inicjatywy historyka dr. Emanuela Ringelbluma i przy udziale utworzonej przez niego organizacji Oneg Szabat (Radość Soboty − od sobotnich spotkań). Grupa ta, licząca kilkanaście osób, podjęła zadanie zbierania i opracowania szeroko pojętej dokumentacji losów Żydów pod okupacją niemiecką. Działalność Oneg Szabat była całkowicie tajna. Mieszkańcy getta nic o niej nie wiedzieli. Jako przykrywkę dla swoich działań Oneg Szabat wykorzystywało Żydowską Samopomoc Społeczną (ŻSS), organizację jawną, tolerowaną przez okupanta, ale prowadzącą także szeroką aktywność podziemną. Biura ŻSS mieściły się w budynku Głównej Biblioteki Judaistycznej, obok Wielkiej Synagogi na Tłomackiem. Gmach ten od 1947 r. stanowi siedzibę Żydowskiego Instytutu Historycznego i miejsce przechowywania Archiwum Ringelbluma.
Fotografia przedstawia wydobycie pierwszej części archiwum
Na przełomie lipca i sierpnia 1942 r. podczas pierwszej akcji deportacyjnej w getcie warszawskim, trzej współpracownicy Ringelbluma zakopali pierwszą część Archiwum (10 blaszanych skrzynek) w piwnicy przy ulicy Nowolipki 68. W tym samym miejscu w dwóch bańkach po mleku ukryto na początku lutego 1943 r. kolejną partię archiwaliów razem z materiałami zebranymi od lipca 1942 r. We wrześniu 1946 r. odkopano pierwszą część Archiwum, na drugą natrafiono przypadkiem w grudniu 1950 r. Do dziś nie została odnaleziona trzecia część Archiwum, która miała być ukryta 19 kwietnia 1943 r., ostatniej nocy przez wybuchem powstania w getcie, na terenie warsztatu szczotkarskiego przy ul. Świętojerskiej 34 (dzisiaj teren ambasady chińskiej). Przeważająca część dokumentów, mimo przebywania kilka lat w ziemi, zachowała się w całości.
Program Marszu
22 lipca 2014, wtorek godz. 18:00, Pomnik Umschlagplatz.
Organizatorem jest Żydowski Instytut Historyczny. Patronat honorowy nad Marszem Pamięci objął prof. Władysław Bartoszewski.
Granice Getta Warszawskiego
Twoje zdanie jest ważne jednak nie może ranić innych osób lub grup.
Komentarze opinie